Баян Өлгий аймгийн гадаргын болон хаягдал усны чанарын 2022 оны 11 дүгээр сарын тойм

Баян Өлгий аймгийн 2022 оны 11 дүгээр сарын гадаргын

усны чанарын тойм

1.         Гадаргын усны чанар

Баян Өлгий аймгийн Ховд,Булган голын дагуух усны чанарын хяналт шинжилгээнийцэгүүдэд хөтөлбөрийн дагуу Ховд-Өлгийдээд, Ховд-Өлгий доод, Ховд-Баяннуур, Булган-Булган хөтөл цэгүүдээс 2022 оны 11 дүгээр сарын 02-16ны өдрүүдэд дээж авч химийн найрлага,  чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.

4 цэгийн усны цахилгаан дамжуулах чанарын сарын өөрчөлтийг 2021оны 1-12, 2022 оны 1-11 дүгээр сарын байдлаар Зураг 1-т харууллаа.

Зураг1.Ховд,Булган голын дагуух цэгүүдийн усны цахилгаан дамжуулах чанар

2022 оны 11 дүгээр сард Өлгий хотоос дээших Ховд-Өлгий дээд цэгт усны цахилгаан дамжуулах чанар /ЦДЧ/ 190.9мкСи/см, Өлгий хотоос дооших Ховд-Өлгий доод 191.4мкСи/см, Ховд-Баяннуур голын усны цахилгаан дамжуулах чанар /ЦДЧ/ 183.1мкСи/см, Булган голын усны цахилгаан дамжуулах чанар /ЦДЧ/ 169.1мкСи/смбайна.

Хүснэгт1.Усны гол ионуудын агууламж

Ховд голын дагуух дээд,доод,Баяннуур хяналт шинжилгээний цэг, Булган голын дагуух Булган хяналт шинжилгээний цэгүүдэд ерөнхий хатуулагийг А.Е.Посоховын ангиллаар авч үзэхэд 1.16-1.4 мг-экв/л байгаа нь “Маш зөөлөн ус” ангилалд орж байна.

                          Хүснэгт 2.Усны биогенийн нэгдлүүдийн агууламж

Тайлбар:УХ-Ууссан хүчилтөрөгч;Бхх5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч

Ховд-Өлгий дээд, Ховд-Өлгий доод,Ховд-Баяннуур, Булган-Булган  цэгүүдээс биогенийн нэгдлүүд Монгол улсын гадаргын усны стандарт MNS4586:98 дахь хүлцэх агууламж давсан тохиолдол гараагүй.

Зураг2.Усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж

Зураг3.Усны Аммоний агууламж/NH4/

2. Өлгий хотын хаягдал бохир yc цэвэрлэх байгууламжын усны хяналт шинжилгээ

2022 оны 11дүгээр 10-ний өдөр Баян Өлгий аймагийн хаягдал yc цэвэрлэх СУАТ цэвэрлэх байгууламж /ЦБ/-ийн хаягдал бохир yc орж байгаа болон цэвэршүүлээд гаргаж байгаа цэгүүдээс нийт 2 сорьц авч хийсэн шинжилгээний дүнг MNS4953:2015 “Хаягдал ус”-ны стандартад заагдсан хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ /ЗДХ/- тэй харьцуулан Хүснэгт 3-т үзүүллээ.

Хүснэгт 3.Өлгий хотынхаягдалбохирycцэвэрлэхбайгууламжийн биогенийнагууламж

Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжуудаас гарч байгаа yc 26.2%-ийн цэвэршилттэй байсан.

СУАТ цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлэх чадвар, жинлэгдэх бодисын сарын өөрчлөлтийг 2021 оны 5-11, 2022 оны 3-11 дүгээр сарын байдлаар зураг 4-5-p зурагт харууллаа.

Зураг 4. СУАТ цэвэрлэх байгууламжийн цэвэршүүлэх чадвар

Зураг 4. СУАТ цэвэрлэх байгууламжийн жинлэгдэх бодис

Дүгнэлт:

Ховд,Булган голын усанд 2022 оны 11 дүгээр сард хийсэн хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд Ховд голын усны цахилгаан дамжуулах чанар183.1-191.4 мкСи/см-т хэлбэлзэж , Булган голын усны цахилгаан дамжуулах чанар 169.1 мкСи/см байна.

Ховд голын ууссан хучилтөрөгчийн горим Өлгий хотоос дээш болон дооших цэгүүдэд Монгол улсын гадаргын усны стандарт MNS4586:98 дахь хүлцэх агууламжаас даваагүй голууд бохирдолгүй, цэвэр байсан байна.

Баян-Өлгий аймгийн Өлгий сумын “Суат” ХХК-ны Цэвэрлэх байгууламжийн орох, гарах цэгийн хаягдал усны шинжилгээний дүнгээс үзэхэд  Өлгий сумын  Суат” ХХК–ны цэвэрлэх байгууламжийн бохир ус нь   MNS4943:2015 стандарт дах зөвшөөрөгдөх дээд агууламжтай харьцуулахад жинлэгдэх  бодис 3.1 дахин,   перманганатын исэлдэх чанар 1.2 дахин тус тус давсан үзүүлэлттэй байна.

Хаягдал yc цэвэршүүлэх байгууламж болох СУАТ ХХК нь 26.2%-тайгаар цэвэршүүлсэн усыг хөрсөнд шингээж механик аргаар цэвэршүүлж байна.

БАЯН- ӨЛГИЙ АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВИЙН БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ